Actualiteit in je lessen met Smartschool

Naar aanleiding van het onderzoek rond het niveau van algemene kennis van onze toekomstige leerkrachten plaatsen we het gebruik van de leeromgeving van Smartschool in de kijker. De elektronische leeromgeving (ELO) is immers een dankbaar instrument om actualiteit gemakkelijk te integreren in je lessen. Hoewel de ELO vaak in de klas gebruikt wordt, ligt de meerwaarde vooral erbuiten. Als aanvullende tool op bestaande werkvormen zal ze maximaal renderen. In dit bericht vind je een praktijkvoorbeeld dat tot inspiratie kan leiden. We starten met een eenvoudig haalbaar voorbeeld dat we telkens verder uitdiepen.

Start: Publiceer eens een cartoon

Plaats regelmatig in je vaknieuws of documenten een cartoon (met bronvermelding). Bespreek die week tijdens een van je lessen de betekenis ervan. Plaats deze uitleg er achteraf bij. Tijdens een toets kan je enkele cartoons laten terugkomen als vraag. Het is een eerste kleine stap om actua op een plezante manier aan bod te laten komen. Leerlingen vinden humor, na vakkennis, een van de belangrijkste eigenschappen van een leerkracht.

Deze eenvoudige toepassing is voor alle vakgebieden bruikbaar. Cartoons vind je in de traditionele media zoals De Standaard, maar ook internet is een grote bron. Op Twitter worden populaire cartoons over actualiteit vaak breed verspreid.

Uitbreiding 1: Actua in een forum

In plaats van tijdens de lessen de betekenis van de cartoons te kaderen, kunnen leerlingen ze zelf ook wel achterhalen. Je kan een forum opzetten waar ze met mekaar in discussie kunnen gaan. Eenmaal de betekenis gevonden is, kan er dieper op ingegaan worden:

• Ben je het er persoonlijk mee eens?
• Waarom niet?
• Wat zijn gevolgen?
• Hoe denk je dat dit verder gaat verlopen?
• Wat is de achtergrond van deze cartoon?
• Heeft dit impact op ons eigen dagelijks leven?
• …

Je zal verschillende types van leerlingen ontdekken, ondermeer:

• de maker/ontwerper – hij levert actief nieuwe voorstellen, ideeën …;
• de criticus – hij geeft vooral kritiek op bestaande voorstellen;
• de toeschouwer – hij volgt actief wat er gebeurt, is betrokken maar levert zelf geen bijdragen;
• de passieveling – hij doet niets en is amper betrokken bij het leerproces.

Er zijn nog tal van andere rollen die je zal ontdekken. Laat het leerproces over aan de leerling en probeer als coach enkel bij te sturen waar nodig.

Uitbreiding 2: Actuamap in een wiki of portfolio

Naast het discussiëren in het forum met mekaar, kan je leerlingen ook (vakoverschrijdend) de opdracht geven om zelf een actuamap aan te leggen. Hierin verzamelen ze zelf berichten over een bepaald thema als dit in de pers verschijnt. Je zou leerlingen zelf hun thema kunnen laten kiezen. Het hoeft zelfs niet per sé vakgerelateerd te zijn. De vakoverschrijdende eindtermen (VOET) bieden veel ruimte om dit soort project op te zetten. Dit doe je best met een portfolio of een wiki.

Wiki: binnen een wiki kan je met meerdere personen samenwerken aan teksten. Telkens iemand iets bewaart, noteert Smartschool het tijdstip en de naam van de auteur. Zo weet je perfect wie welke bijdrage geleverd heeft. De wiki is ideaal om een kleinere opdracht te geven die beperkt is in tijd. Sta bij de start even stil bij de werking: hoe voeg je een figuur of een filmpje in? Dat is belangrijk.

Portfolio: wil je leerlingen over een langere periode (zelfs meerdere schooljaren) een project laten uitwerken dan is de portfolio het gereedschap bij uitstek. Enkele kenmerken op een rijtje:

• mappen voor het bewaren van bestanden;
• wiki-pagina’s om teksten online te schrijven en aan te vullen met foto’s en filmpjes;
• logboek waarin vorderingen genoteerd kunnen worden;
• evaluatie waarin het criterium opgegeven kan worden;
• je kan kiezen of leerlingen de mappenstructuur mogen aanpassen of dat deze vastligt.

Uitbreiding 3: bouw verder op dit materiaal

Leerlingen die zulk rijk materiaal maken kan je de kans geven om dit te presenteren. Dikwijls blijft dit beperkt tot de medeleerlingen in de klas. Wat houd je echter tegen om dit te filmen en achteraf te publiceren op YouTube? Op die manier nemen de leerlingen uiteindelijk zelf de rol over van de cartoonist. Zij zélf maken nu het materiaal dat door anderen opgepikt wordt. Wie weet wordt straks een van hen cartoonist …

Conclusie

Smartschool is een hulpmiddel dat je zowel héél beperkt als erg uitgebreid kan inzetten. Dit ene voorbeeld toont aan dat je step-by-step kan beginnen aan zulk project. Het inzetten van Smartschool buiten de lestijden heeft weinig impact op je huidige manier van lesgeven. Aanvullen is immers gemakkelijker dan veranderen.

Probeer het eens uit en laat je collega’s je ervaring hieronder weten via een reactie.

Veel succes!